पुरुषको लिङ्गको उत्तेजना या उत्थानको शक्ति नष्ट भएर सम्भोग गर्नमा असमर्थ हुन्छ भने त्यस्तो समस्यालाई नपुंसक भनिन्छ ।
नपुंसक मुख्य गरी दुई कारणले हुने गर्छ — मानसिक र शारीरिक । मानसिक कारणमा— क्रोध, डर, चिन्ता, व्यथा, शोक आदि ।
शोकमा मानसिक तनाव हुन्छ । त्यसै कारण लिङ्गमा पूरा रक्त संचार नभएर यो ठूलो र कडा हुँदैन । यसले अस्थायी नपुंसकता उत्पन्न हुन्छ जसको उपचार मनोवैज्ञानिक ढङ्गले गर्न सकिन्छ ।
नपुंसकताको शारीरिक कारणमा लिङ्गको विकास नुहुनु, अति मैथुन, अप्राकृतिक मैथुन, हस्तमैथुन, लिङ्गमा चोट या आघात लाग्नु, मधुमेह, सिफलिस, गाइनोरिया, वीर्य वेग रोक्नु, उच्च रक्तचाप, धेरै रक्सी र चुरोट खानु, हार्मोन्सको कमी, मोटो हुनु, लिङ्गको नशामा रक्तप्रवाहको कमी, तमाखु, अफिम, भाँग, चरेस जस्तो मादक पदार्थको सेवन आदि हुन् ।
निवारणका लागि ध्यान दिनुपर्ने कुराहरु
— पाचन क्रिया ठीक राख्ने
— सेक्स सम्बन्धमा प्रमाणित जानकारी लिने ।
— आत्मविश्वास बढाउने ।
— संभोग क्रियामा निश्चिन्त भएर प्रशन्न चित्त लिएर ममा पर्याप्त शक्ति छ भन्ने आत्मविश्वास लिने ।
— संभोगको लागि एकान्त, शान्त, सुरक्षित कोठाको छनोट गर्ने जहाँ कुनै प्रकारको चिन्ता, डरले नसताओस् ।
— सेक्स सम्बन्ध राख्दा श्रीमतीको पूरा सहयोग लिनुपर्छ ।