बैतडी । बैतडीको सतबाँझको चिनारीका रूपमा रहेको गोल्डेन डेलिसियस जातको स्याउ पुनः फल्न थालेका छन्। छ हजार बोटमध्ये १५० बोटमा यो वर्ष लटरम्मै स्याउका दाना देखापरेका छन्।
२०१९ सालमा २९ हेक्टर क्षेत्रफलमा छ हजार स्याउका बोट लगाएर सतबाँझ बागवानी स्थापना भएको हो। एक दशकयता सतबाँझमा हिउँ पर्न छाडेपछि गोल्डेन डेलिसियस जातको स्याउ हराउँदै जान थालेको छ।
जाडो मौसममा हिउँ पर्न छाडेपछि सतबाँझ बागवानीका नामसमेत फेरेर सतबाँझ सुक्खा फलफूल विकास केन्द्र राखिएको छ। बागवानीमा बाँकी रहेका गोल्डेन डेलिसियस जातका बोट यो वर्ष लटरम्मै फलेका छन्।
छ हजार बोटमध्ये अहिले करिब १५० जति गोल्डेन डेलिसियस स्याउका बोट बाँकी रहेको प्राविधिक अर्जुन खड्काले बताए। उनले भने, “गोल्डेन डेलिसियस हराउन थालेको थियो। यो वर्ष बोटमा स्याउ फल्दा उत्साहित भएका छौँ।”
“सतबाँझको पहिचान जोगाउन चार वर्षअघि होचो जातका फुजी र गाला नामको स्याउका एक हजार पाँच सय बोट रोपेका थियौँ,” उनले भने, “नयाँ प्रजातिको स्याउ नफल्दै पुरानै बोटमा फल लागेपछि निकै खुसी लागेको छ।”
सिँचाइले परिवर्तन ल्यायो
हिउँ पर्न छोडेपछि सुक्खा डाँडो बन्न पुगेको सतबाँझमा सिँचाइका लागि डिप बोरिङबाट पानी तानेर सिँचाइको व्यवस्था गर्दा स्याउका बोटमा चिस्यान पुगी फल फलेको कृषि प्राविधिकले बताएका छन्। गोल्डेन डेलिसियस जातको स्याउ फल्न पर्याप्त चिस्यान आवश्यक पर्ने प्राविधिकको भनाइ छ।
डिप बोरिङसँगै पोखरी निर्माण गरी ५० हजार बोटबिरुवालाई सिँचाइ सुविधा मिलाइएको छ।
करिब ९० मिटर गहिराइबाट चार इन्च मोटो पाइपमा पानी निकालिएको छ। सुदूरपश्चिम प्रदेश सरकार भूमि व्यवस्था तथा कृषि मन्त्रालयको पहलमा सतबाँझ सुक्खा फलफूल विकास केन्द्रमा सिँचाइ सुविधा पुगेको हो। जलवायु परिवर्तनका कारण स्याउको उत्पादन घटेपछि अहिले यहाँ ओखरलगायतको नर्सरीलाई प्राथमिकता दिएको फलफूल केन्द्रका प्राविधिक अर्जुन खड्काले बताए।